01.12.2000
Anasayfa
Son Dakika
Haber Indeksi
Yazarlar
Gunun Icinden
Politika
Ekonomi
Dunyadan
Ramazan Ozel
Spor
Magazin
Sabah Kunye
Ata Yatirim
Cumartesi Eki
Pazar Eki
Melodi
Bizim City
Sizinkiler
Para Durumu
Hava Durumu
Istanbul
Iste Insan
Astroloji
Reklam
Sari Sayfalar
Arsiv
E-Posta

YeniBinyil
Turkport
1 N U M A R A
Sabah Kitap
Z D N e t  T,rkiye
A T V
M i c r o s o f t
Win-Turkce US-Ascii
(C) Copyright 2000
Bilgin Elektronik Yayincilik ve
Iletisim A.S.
Telsim
CETIN ALTAN(caltan@sabah.com.tr )


Sabah'taki degisim

Turkiye'de salt yaziyla gecinme inadi, sade olmadik cileler degil; olmadik gariplikler de yasatir insana...

Bunun bas nedeni, Osmanli doneminde "kullarin" alfabe disi olmasidir. Osmanli kullari okuma-yazma bilmeden gecirdiler 600 yili...

Divan edebiyati ozanlari, padisahlar icin yazdiklari ovgu "kaside"lerini, Saray'a sunar ve Saray'dan gelen odullendirmelerle gecinirlerdi. "Vak'a nuvis"lerin yazdiklari disinda; oyku, roman, deneme, tiyatro turu bir "nesir-duz yazi" dali da yoktu Osmanli edebiyatinda...

Bir de halk ozanlari vardi, sazlariyla halk kahvelerinde dolasan..

Gutenberg'in matbaayi icadi, Istanbul'un alinis donemlerine rastlar. Ilk gazetenin cikisiyla, ilk romanlarin yazilisi da 16. Yuzyila...

Osmanli Sarayi ilgisiz kalmisti Bati'daki bu degisimlere; ta 19. Yuzyil'in ilk yarisinda II. Mahmut donemine kadar...

Sultan Mecit'le "Tanzimat" donemi basladi ve roman, oyku, tiyatro turu "nesir" edebiyati da; o donemde, "cagdaslik modeli" olarak benimsenen Fransa etkisinde girdi devreye...

Cumhuriyet doneminin yazarlari da, gazeteleri de; Ankara tarafindan degerlendirildiler genellikle...

Halk kitleleri, "okur-yazar" sayilmaya basladiktan sonra dahi, ne gazetelere gerekli ilgiyi gosterdiler, ne kitaplara..

21. Yuzyil'in basinda duruma bakildiginda, Turkiye'deki gazetelerin toplam tiraji 4 milyon dolaylarinda...

1 gazeteyi 5 kisinin okudugu var sayimiyla, bugun dahi 45 milyon insan elini bile surmuyor gazeteye...

Kitaplar icin de durum ayni...

Bir ailenin 5 kisiden olustugu varsayimiyla, Turkiye nufusu 13 milyon aile... 10-15 kitapli minik bir kitapcik rafi bile dusmuyor aile basina...

Boyle bir ortamda salt yaziyla gecinme inadi; ister istemez bizleri, "Alfabe"den "tarihsel incelemeler"e, "Polisiye oykuler"den, "roman ve tiyatro cevirileri"ne kadar, sadece "yazi"nin her alaninda calismaya zorlamadi; ayrica gazetelerde de gunluk yazilar yazmaya yoneldik.. Elimizden geldigince yazdiklarimizin "zamana" ve "mesafeye" dayanmasi ozeniyle... Ornegin yuz yil sonraya da; Romanya'dan Arjantin'e kadar da...

Yazi bizim yasam aracimiz degil, yasam amacimizdi.

Turkiye'nin alisik olmadigi bir yasam bicimiydi bu. "Varliklli olma"ya ugrasmak yerine, "var olmaya" ugrasma cabalari... "Yaptigin isten aldigin zevk, ondan sagladigin kazanci kullanirken alacagin zevkten daha buyuk olmali" denkleminin uygulanmasi...

Genclik yillarinda, ailemiz de dahil, bizi hayatini ziyan etmis insanlar olarak gorenler cok oldu... Hukuku cok sevdigimiz ve hatta avukat da oldugumuz halde; yazi ugrunda ceza mahkemeleriyle gecim sikintilari arasinda calkalanmak...

Onlar, yaptigi isten tad almanin ne oldugunu bilmiyorlardi. Hele hele 30-40 yil once yazdiklarinin yeniden yayinlandigini gormenin, hic...

Ankara yazi konusunda zalimdi... Yazdiginin kendisiyle denk dusmeyenini, silip yok ediverme aliskanligindaydi..

Ne var ki, "zamana" ve "mesafeye" dayanma ozeniyle yazilmis yazilarin, Ankara'yla uyum saglamasi kolay degildi. Ve Ankara'nin; vazgectik "edebiyat" birikimini; kendi anadilini dahi dogru durust kullanma titizligi pek zayifti...

Dinc Bilgin'in Sabah da dahil, medyadan cekilmesine dogrusu uzuldum. Cok anlayisli ve cok kibar davranmisti bana...

Ustelik 55 yillik yazi hayatimda, gazete sahipliginden vazgecmek zorunda kalmis kimbilir kacinci gazete sahibiydi Bilgin?

Bu tur "vazgecislerin" nedenlerini derinligine incelemek, bir doktora tezi konusudur bence... Cunku bu kadari, baska ulkelerde benzerine pek rastlanmayan bir olay..

Gazetenin yeni sahiplerinin sadece adlarini biliyorum. Globallesme surecinin, ister istemez Turkiye'yi de kapsayacagi bir donemde, kendilerine basarilar dilerim; ugurlu kademli olsun. Kirikliga ugramadan guzel anilar yasasinlar, cesur girisimlerinde...i olma"ya ugrasmak yerine, "var olmaya" ugrasma cabalari... "Yaptigin isten aldigin zevk, ondan sagladigin kazanci kullanirken alacagin zevkten daha buyuk olmali" denkleminin uygulanmasi...

Yazarlar sayfasina geri gitmek icin tiklayiniz.

Bu sayfa Bilgin Elektronik Yayincilik ve Iletisim A.S. ile
Yore Elektronik Yayimcilik A.S. isbirligiyle hazirlanmistir.