01.12.2000
Anasayfa
Son Dakika
Haber Indeksi
Yazarlar
Gunun Icinden
Politika
Ekonomi
Dunyadan
Ramazan Ozel
Spor
Magazin
Sabah Kunye
Ata Yatirim
Cumartesi Eki
Pazar Eki
Melodi
Bizim City
Sizinkiler
Para Durumu
Hava Durumu
Istanbul
Iste Insan
Astroloji
Reklam
Sari Sayfalar
Arsiv
E-Posta

YeniBinyil
Turkport
1 N U M A R A
Sabah Kitap
Z D N e t  T,rkiye
A T V
M i c r o s o f t
Win-Turkce US-Ascii
(C) Copyright 2000
Bilgin Elektronik Yayincilik ve
Iletisim A.S.
banner
Merkez ussu IMF
Piyasalar dun darmadagan oldu. Merkez Bankasi IMF'nin istegiyle "Doviz getirmezseniz, daha fazla para vermeyecegim" dedi Doviz talebinin 800 milyon dolara ulastigi dun, gecelik faiz yuzde 400'e, bono faizi yuzde 74'e firladi. Borsa yuzde 8 dustu

Merkez Bankasi bir aciklama yapti. Piyasalar tam anlamiyla dagildi. "IMF ile mutabakat saglanarak alinan karar dogrultusundan bundan sonra ancak doviz getirirseniz para veririm" diyen Merkez Bankasi, kriz hafifliyor umudundaki piyasayi darmadagan etti.

Merkez Bankasi'nin dunden gecerli olmak uzere yeni kararini uygulamaya baslamasi uzerine piyasanin gostergeleri yuksek olcekli bir depremin yarattigi sokla dalgalandi. Doviz talebinin devam etmesi, dolayisiyla piyasanin TL ihtiyacinin her gecen gun arttigi bir donemde bu aciklama faiz ve borsadaki trendi bir anda degistirdi.

KRIZ GOSTERGELERI
* Yuzde 150 civarinda gezinen gecelik faiz yuzde 400'e kadar firladi. Bu seviye son olarak 1994 krizinde gorulmustu. Yani bir gunde faize verilen para, anaparanin yuzde 1'ini asti. Merkez Bankasi interbanktan yuzde 400'le bankalara borc verdi.

* Bono faizi yuzde 55'lerde geziniyordu. Aniden yuzde 74'lere kadar cikti. Faiz krizin agirlastigi gunlerde bile yuzde 65'lere kadar cikmisti.

* Para piyasasindaki bu dalgalanma sonucunda borsa hizla gerileyerek yuzde 8 deger kaybetti. Endeks 8.747 puana indi.

IMF BEKLENTISI
Yasanan bu sokun arkasindan piyasada "Herhalde IMF ile son bir-iki gundur soylentisi gecen yeni bir anlasma imzalanmasi konusunda ciddi adimlar var" beklentisi olustu. Bankacilarin dun piyasa kapanisindaki yorumu "Eger bu aksam (dun) itibariyle bu yonde bir aciklama gelmezse, yarin (bugun) piyasalarda cok kritik saatler yasayabiliriz" seklinde oldu.

BORSA CAKILDI
Bu arada yeniden toparlanabilmek icin para ve doviz piyasasini gozleyen borsa, Merkez Bankasi'nin aciklamasinin ardindan dun adeta cakildi. Ikinci seansta, doviz talebinin devam ettigini gorulmesiyle dususe gecen endeks, gun sonuna dogru hizla deger kaybetti. Gecelik faizlerin yuzde 400'e bono faizlerinin de yuzde 74'e firlamasiyla borsada panik satislar geldi. Endeks ikinci seans boyunca yuzde 10'e yakin geriledi. Islem hacmi onceki gune gore yuzde 34 dususle 453 trilyon oldu.

"Para istiyorsan doviz getir'
Merkez Bankasi dun ogle saatlerinde daha once alinan onlemlerle sistemin isleyisinin saglandigini, yeniden para programi esasina donulmesi gerektigini acikladi. Bunun icin 22 Kasim'dan
itibaren delinen Net Ic Varliklar konusunda yeni bir tavan hedefi konuldugunu belirtti. Yeni referansin da 30 Kasim, yani dun aksam itibariyle olusan seviye olacagini ifade etti. Merkez Bankasi bu kararin IMF ile mutabakat cercevesinde alindigini acikladi. Merkez Bankasi ayrica bankalararsi piyasalardaki islem limitlerinin de esnetildigini belirtti.

DOVIZ SATIN!
Merkez Bankasi'nin yaptigi aciklama su anlama geliyor. "Bundan boyle piyasanin doviz alimi icin daha fazla para vermeyecegim. Benden de ancak doviz getiriseniz daha fazla para alirsiniz."

Yani Merkez Bankasi piyasayi doviz satisi icin zorluyor. Bu adimin ne kadar basarili olabilecegi bugun belli olacak. Yuzde 200'lere kadar yukselen gecelik faiz karsisinda mali sistemden gelen doviz talebi, doviz ve faiz arasindaki esnekligin kayboldugunu gostermisti. Faizin yuzde 400'e kadar cikmasi, Merkez Bankasi'nin beklendigi dovizdeki tersine hareketi baslatabilecek gucte mi, bu merak ediliyor.

KARARIN NEDENI
Merkez Bankasi'nin 22 Kasim'da terkettigi Net Ic Varliklar hedefi eksi 1.2 katrilyon lira seviyesindeydi. Gelinen son durumda bu tutar arti 1.9 katrilyona cikmis durumda. Yani Merkez Bankasi,
IMF ile yapilan anlasmaya gore 3 katrilyonunu uzerinde fazla para verdi. Piyasada kriz basladigindan beri 6 milyar dolarin uzerine doviz alindi. Merkez Bankasi bir taraftan piyasanin istedigi dovizi satiyor, diger taraftan da piyasaya bu dovizi satin almak icin TL'yi borc veriyor. Programa tamamen ters dusen bu gidise dur demek isteyen Merkez Bankasi, "IMF'nin de mutabakatiyla" bu karari verdi.

Piyasalarda kritik gun

"Doviz talebi onemli': Tayfun Oral - Ata Yatirim
Piyasalar icin bugun donum noktasi olacak. Bugune kadar piyasadan 5 milyar dolarin uzerinde bir para cikisi yasandi. Yuksek faizlere ragmen, para Turkiye'den cikmayi surduruyor. Merkez Bankasi, bugune kadar piyasanin ihtiyaci olan likiditeyi karsiliyordu. Ama dun aldigi kararla bundan vazgecerek, faizlerin yukselmesine izin verecek. Faizlerin olustugu noktada da doviz talebinin surup surmeyecegi onemli olacak. Yuksek faizlerle doviz talebi durursa, piyasada tansiyon duser. Buna ragmen hukumetin son kararlari (Telekom vs.) oldukca olumlu. Ama likidite sorunu, olumlu haberlerin de onune geciyor. Icerde panik yok. Yurtdisinda devaluasyon soylentileri var. Ama bu olasilik neredeyse sifir. Cunku yasanan likidite sorunu gecici. Yatirimcilara onerim, en iyi para kriz donemlerinde kazanilir. Dogru kararlarla dogru pozisyonu alan yatirimci kazanir. Panik yapmadan alim yapilabilir.

"Sakin olunmali': Erhan topac - Gedik Yatirim
Bugun piyasalar icin kritik bir gun olacak. Merkez Bankasi'nin karariyla dovizin ne kadar kontrol altinda tutulacagi onemli. Bu, piyasalarda yonu de belirleyecek. Hukumet bir takim kararlar aldi ama borsa bunlari beklendigi gibi yorumlayamadi. Piyasalar, aciklamalarin otesinde acil icraat bekliyor. Dun ozellikle yabanci satislari da gozlendi. Bundan sonra mali piyasalarin sakin olmasi gerekiyor. Yeni kararlarla faizler yuksek olursa borsa yatay seyre girebilir. Onumuzdeki birkac gun icinde doviz cozulmesi de gozlenirse piyasa daha da rahatlayabilir. Merkez Bankasi savas alanina girdi. Ancak bu savasin orta doneme uzamasi mali sektorde sorun yaratabilir. Alinan onlem, kisa vadede likiditeyi kontrol etmeye yonelik olmali. Yatirimcilar, borsada asiri risk almamak kosuluyla kucuk capli alim yapabilir.

Turkiye, Rusya ve Almanya'yi fena salladi
Turkiye piyasalari Rusya'yi da vurdu. Son uc gundur sallanan Rusya Borsasi, dun yuzde 10'a yakin deger kaybina ugradi. 1998 yilinda Turkiye dahil tum piyasalari sarsan Rusya. bu kez Turkiye'den bir tokat yedi. Yapilan yorumlarda Rusya piyasasinin ulkedeki bankacilik sektorundeki sikinti ve Turkiye'deki sarsintidan etkilendigi belirtildi. Borsanin ise panik satislarla hiza dustugu ifade edildi.

RISK 11 MILYAR DOLAR
Bu arada dev Alman bankalari da Turkiye'den esen ruzgardan etkilendi. Dunyanin en buyuk mali kuruluslarinin borsadaki hisseleri deger kaybetti. Bankalar yatirimcilarina aciklama yapmak zorunda kaldi. Financial Times'da cikan bir habere gore Almanya borc veren kuruluslarin Turkiye'deki riski 11 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Merkez bankalarinin bankasi olarak adlandirilan BIS verilerine gore ABD bankalarinin ve Fransiz bankalarinin riski 4 milyar dolar seviyesinde. Bu tablo Alman bankalarinin borsadaki fiyatlarini da asagiya cekti. Deutsche Bank, Dresdner Bank, Commerzank ve Hypoveriensbank hisseleri yuzde 2-3 civarnida deger kaybetti. Bu bankalarn Turkiye tahvillerinin, Turk bankalarinin sendikasyon kredilerinin en onemli musterisi ve duzenleyicisi durumunda bulunuyor.


Bu sayfa Bilgin Elektronik Yayincilik ve Iletisim A.S. ile
Yore Elektronik Yayimcilik A.S. isbirligiyle hazirlanmistir.